FETVALAR

SORU:

Bir inşaat firması, belediyenin haksız yere yeşil alana çıkardığı arsamızı kurtarmak için belediyeye başvurdu. Olumlu sonuç da geldi. Fakat bu iş için belediye, yasal olmayan bir para istedi. İnşaat firması bize “Bu parayı vererek arsanızı kurtarmak mı istiyorsunuz, yoksa tamamını kaybetmek mi istiyorsunuz?” dedi. Şimdi parayı belediyedeki kişilere vererek kendi malımız olan arsamızı kurtarsak günah mı işlemiş oluruz?

Tarih: 24 Ocak 2013

CEVAP:

Rüşvet ile ilgili ayet şöyledir:

“İnsanların mallarından bir kısmını, günaha girerek, bile bile yemek için o mallarla yetkililere ulaşmayın.” (Bakara, 2/188)

Rüşvet “rişâ” kelimesinden alınmıştır. Rişâ ise “ip” demektir. Rüşvet, ipi kovaya bağlayıp kuyunun suyuna ulaşmaya benzer. Rüşvet alan, kova gibidir. Rüşvet veren, onu kullanarak hakkı olmayan bir mala ulaşır. Âyet, rüşveti iki şarta bağlamıştır:

1. Başkasının malını bile bile haksız yere yeme amacı.

2. Bu amaca ulaşmak için yetkililere mal verme eylemi.

Kişi, kendi hakkını almak için yetkili kişiye mal verirse bakılır: Yetkili kişi, bir şey beklemeden görevini yapmışsa verilen mal hediye olur. Görevini, hakkı olmayan bir malı alma şartıyla yapmışsa o mal, alan için rüşvettir ama veren için değildir. Çünkü veren, bir hakkını almak için vermek zorunda kalmıştır.

Mesela ev yapmak için gereken bütün işlemleri tamamladığı halde ilgili makamdan hakkı olan ruhsatı alamayan kişi, rüşvet vermek zorunda kalırsa verene değil, alana haram olur. Ama başkasının hakkını almak için olursa ikisine de haram olur.

Siz gayrimeşru bir şekilde el konulduğunu iddia ettiğiniz arsanızı geri almak için hiç istemediğiniz halde para vermek zorunda kalırsanız bu, karşı taraf için haram olur; ama siz günaha girmiş olmazsınız.


Etiketler: