Nebîmiz ayakkabıları ile namaz kılmıştır. Çünkü o dönemde Mescid-i Nebi’nin tabanı günümüzde olduğu gibi halılarla kaplı değildi; zemin taş ve topraktandı. Bu yüzden taş veya toprak bir zeminde namaz kılarken ayakkabıların çıkarılması gerekmez. Temiz olup olmadıkları kontrol edilir, namaza engel herhangi bir pislik varsa bunlar giderilir ve ayakkabılarla namaz kılınır. Aşağıdaki hadisler bunu göstermektedir:
Ebû Mesleme radıyallâhu anh’dan rivayete göre o, şöyle demiştir: “Ben Enes b. Mâlik’e: Resûlullâh sallallâhu aleyhi ve sellem ayakkabıları ayağında iken namaz kılar mıydı? Diye sordum. Enes ‘Evet’ cevabını verdi.”[1]
Kitabına bu hadisi alan Tirmizî, “İlim adamları bu hadisle amel ederler” açıklamasına da yer vermiştir.
Abdullah b. Mes’ûd şöyle demiştir: “Şüphesiz biz Resûlullâh’ı ayakkabılarla ve mestlerle namaz kılarken gördük.”[2]
Ebû Saîd el-Hudrî demiştir ki: “Resûlullâh ashabına namaz kıldırırken ayakkabılarını çıkarıverdi ve sol tarafına koydu. Bunu gören cemaat de ayakkabılarını çıkardılar. Resûlullah namazı bitirince: ‘Ayakkabılarınızı niçin çıkardınız?’ diye sordu, (Onlar da:) ‘Senin çıkardığını gördük de (onun için) çıkardık.’ dediler. Bunun üzerine Resûlullâh şöyle buyurdu:
‘Bana Cebrail gelip ayakkabılarımda pislik olduğunu haber verdi. (Ve sözlerine devam ederek) Sizden bir kimse mescide geldiği zaman, baksın, ayakkabılarında pislik varsa silsin ve onlarla namaz kılsın.’ buyurdu.”[3]
Şeddâd b. Evs, babasından (Evs’ten) rivayetle demiştir ki: ‘Resûlullâh şöyle buyurdu:
‘Yahudilere muhalefet ediniz. Çünkü onlar ayakkabılarıyla ve mestleriyle namaz kılmıyorlar (siz kılınız)!’[4]
Bu hadiste geçen “siz ayakkabılarla namaz kılın” cümlesi emir değil, serbestlik ifade eder. Fıkıh âlimleri temiz olmak şartıyla isteyenin ayakkabılarıyla isteyenin de çıplak ayakla namaz kılabileceğini, bu konuda serbest olduğunu söylemişlerdir. Nitekim bunun böyle olduğu Nebîmizin bazen ayakkabılarıyla bazen de çıplak ayakla namaz kılmasından da anlaşılmaktadır.[5]
Cevabın yayımlandığı yer için bkz: Yahya Şenol-Enes Alimoğlu, İnsanlık Tarihi Boyunca O Namaz, Süleymaniye Vakfı Yayınları, İstanbul, 2016, s. 155-156.
