CEVAP:

Namazda kıyamın farz (rükün) oluşu farz ve vacip namazlar içindir. Sünnet ve müstehap namazlar kolaylık esasına da­yandığından bir özür bulunmasa da oturarak kılınabilir; ancak ayakta kılmak da­ha faziletlidir. Nitekim bir hadiste oturu­larak kılınan namazın ecrinin ayakta kılı­nana göre yarım olduğu belirtilmiş ve bu nafile grubundaki namazlar hakkında bir açıklama olarak anlaşılmıştır. (Buhârî, Taksîrü’s-Salât, 17; Ebu Davud, Salât, 175) Ebû Hanîfe sabah namazının sünne­tini bunlardan istisna ederek onun ma­zeretsiz oturarak kılınmasını caiz görme­miştir. Teravih namazını oturarak kılmak ise caiz olmakla birlikte mekruh görül­müştür. (Ebubekir Sifil, “Kıyam”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, c: 25, s: 514.)
 
Konuyla ilgili olarak Ebu Davud’da geçen hadis şöyledir:
 
İmrân b. Husayn (r.a.)’den rivayet edildiğine göre O, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e bir kimsenin oturarak kıldığı namazın hükmünü sormuş, Peygamberimiz de şu karşılığı vermiştir:

“Ayakta kıldığı namaz, oturarak kıldığı namazdan daha faziletlidir. Oturarak kıldığı namaz(ın sevabı) ayakta kıldığının yarısı kadar, uzanmış halde kıldığının (sevabı da) oturarak kıldığının yarısı kadardır.” (Ebu Davud, Salât, 179, Bâb fi Salâti’l-Kâid, hadis no: 951)
 
Bu hadisin şerhinde Hâttabî şunları söyler:
 
“Resulullah’ın, “oturarak kıldığı namazın sevabı ayakta kıldığının yarısı kadar…” sözü sadece nafile namazlarla ilgilidir. Çünkü ayakta durabilen kişinin, oturduğu yerden farz kılması caiz değildir. Bu, caiz olmadığına göre oturarak farz kılana hiçbir ecir yoktur.

“Uzanmış halde kılınan namazın sevabının oturarak kılınanınkinin yarısı kadar” olduğuna dair olan sözü, ben ilk defa bu hadiste işittim ve ulemadan, özürsüz yere uzanmış halde nafile namaza cevaz veren hiç kimseyi bilmiyorum. Eğer hadis sahih ve bu söz râvilerden birine ait değilse, Hz. Peygamber bunu, ya oturarak namaz kılmaya ya da oturmaya gücü yetmeyen hastanın yattığı yerden kıldığı namaza kıyas etmiştir. Ancak bu mülâhazaya göre oturabilecek durumda olan kimsenin yattığı yerden nafile kılması caizdir. Fakat kıyas yönünden, bu kimsenin uzanarak nafile kılması caiz değildir. Çünkü oturma namazın bir şeklidir. Fakat namaz içinde uzanma şekli mevcut değildir.” (Bkz: Hattâbî, Meâlimu’s-Sünen (Sünen-i Ebî Davud ile Birlikte), Salât, 179, Bâb fi Salâti’l-Kâid, 951. hadisin şerhi)