CEVAP:

İslam hukukunda cezalar kısas, had ve ta’zir olmak üzere üç ana grupta tanzim edilmiştir. Kur’an ve sahih sünnette belirlenmiş, kısas ve diyet dışındaki cezaî müeyyideleri ifade eden fıkıh terimine had denir. Ta’zir ise İslâm hukukunda had ve kısas cezaları dışında kalan ve içtihat ile belirlenen cezala­rı ifade eden bir terimdir.

Kur’an’a göre had cezaları şunlardır:

1- Zina edene 100 sopa (celde) vurulması,

2- İffetli bir kadına zina iftirasında bu­lunan kişiye seksen sopa vurulması ve ay­rıca şahitliğinin kabul edilmemesi,

3- Hırsızın elinin kesilmesi,

4- Silâhlı gasp, yol kesme ve eşkıyalık gibi suçları işleyenlerin öldürül­mesi, asılması, el ve ayaklarının çapraz ke­silmesi veya sürgün edilmesi.

“Kur’an ve Sünnette şarap içme ve sar­hoşluk açıkça yasaklanmış olmakla birlik­te şarap içen kimseye Hz. Peygamber dö­neminde sayı ve keyfiyet bakımından fark­lı celde cezalarının ve ilâve cezaların uygu­lanmış olması, (Buhârî, “Hudûd”, 4; Ebû Dâvûd, “Hudûd”. 35-36; Şevkânî, VII, 156-157) Hz. Ebû Bekir’in şarap içene kırk, Hz. Ömer’in ise sahabe ile yaptığı istişa­re sonunda seksen sopa vurdurması (Ebû Dâvûd, “Hudûd”, 37; Şevkânî, VII, 156-157) , bu cezanın ne ölçüde had cezası sayılacağıyla ilgili tartışmaları da berabe­rinde getirmiştir.

Hanefî, Mâliki ve Hanbelî fakihlerine göre şarap içene (sarhoşa) uygulanacak seksen celdenin tamamı had, Şâfiîler’e, Zâhirîler’e ve Zeydîler’e göre ise ilk kırk celde had, ikincisi ta’zîr grubunda yer alır.

Her iki taraf da şarap içene kırk veya seksen celde uygulana­cağında sahabe icmaının bulunduğunu ileri sürse de Hz. Peygamber ve Hulefâ-yi Râşidîn döneminde farklı uygulamalardan söz eden rivayetler göz önüne alındığında Resûl-i Ekrem’in tatbikatının bile ta’zîr grubunda değerlendirilmesi imkânı orta­ya çıkar.” (Ali Bardakoğlu, “Had”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1996, c: 14, s: 548.)